Trong lĩnh vực Giáo dục và đào tạo, có 3 từ mà chúng ta rất hay sử dụng: “Khả năng – capability”, “Năng lực – competency” và “Kỹ năng – skill”. Rất nhiều người cho rằng chúng là từ đồng nghĩa, và vì vậy có thể dùng hoán đổi lẫn nhau. Nhưng chúng tôi thì lại nghĩ khác. Rõ ràng là 3 từ này có sự tương đồng về mặt ngữ nghĩa nhưng giữa chúng vẫn có những sự khác biệt. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu tại sao nhé.
Competency – Năng lực
Ngay từ đầu, sự khác biệt giữa các thuật ngữ này có thể được phân biệt rõ ràng nhất khi chúng ta coi năng lực là một nhiệm vụ. Đó là một đích đến chúng ta muốn thực hiện.
Ví dụ: Khi nói về năng lực của một admin làm việc trong phòng đào tạo của một tổ chức giáo dục, chúng ta thấy các yếu tố như Lập kế hoạch thời gian biểu các lớp cho kỳ học và chuẩn bị cho việc thi từ xa của học viên các lớp.
Điều quan trọng là chúng ta cũng có thể thấy rõ các tiêu chí đánh gia năng lực, bằng chứng và điều kiện thực hiện chúng. Do đó, đối với một năng lực cụ thể: hoặc bạn có thể thực hiện nhiệm vụ đó thành công (bạn “có năng lực”) hoặc bạn không thể (theo cách nói tích cực của các nhà giáo dục, bạn “chưa đủ năng lực”).
Capability – Khả năng
Như vừa làm rõ ở trên, nếu Competency – năng lực là một nhiệm vụ, một đích đến, thì capability – khả năng là một thuộc tính cá nhân mà bạn sử dụng để thực hiện nhiệm vụ đó, đạt được đích đến đó.
Một thuộc tính có thể là kiến thức (một cái gì đó bạn biết, ví dụ như luật thuế), một skill – kỹ năng (một cái gì đó bạn có thể làm, ví dụ nói tiếng Nhật), hoặc một tư duy mindset (một trạng thái, ví dụ như nhanh nhẹn).
Chúng tôi coi khả năng là một thuật ngữ chung cho tất cả các thuộc tính này; chúng kết hợp với nhau để thực hiện những hành động nhằm đáp ứng năng lực competency.
Các khuôn khổ – Frameworks
Theo các định nghĩa mà chúng tôi đã trình bày ở trên, chúng ta thường thấy ở nơi làm việc rằng “khung khả năng – capability frameworks” bị hiểu sai thành “khung năng lực – competency frameworks” và ngược lại.
Các thuật ngữ như “Ra quyết định” và “Phân tích dữ liệu” là khả năng – không phải năng lực – và hơn thế nữa chúng là kỹ năng – skill.
Chúng tôi cũng đề nghị nên bổ sung kiến thức và tư duy khi đánh giá khung khả năng – capability frameworks, nếu không thì đó không hoàn toàn là một khung khả năng – capability frameworks đầy đủ. Nó sẽ giống như một “khung kỹ năng – skill frameworks” thì đúng hơn.
Triển khai
Câu hỏi đặt ra bây giờ là khi đã phân tách được kỹ năng, khả năng và năng lực : chúng ta nên triển khai đào tạo khung năng lực hay khung kỹ năng?
Tác giả cho rằng chúng ta nên triển khai cả hai.
Vì khả năng – capability có mức độ trừu tượng cao hơn, chúng có thể mở rộng trên toàn bộ tổ chức và có thể chuyển từ vai trò này sang vai trò khác. Chúng cũng có xu hướng chung chung, có nghĩa là chúng có thể được thuê ngoài hoặc cung cấp bởi một bên thứ 3 với chất lượng dịch vụ tốt.
Ngược lại, năng lực – competency có tính chi tiết cụ thể. Chúng là những nhiệm vụ dành riêng cho từng vai trò cụ thể. Năng lực tốn nhiều công sức để xây dựng và cần thiết phải duy trì. Chúng tôi cũng đề xuất rằng chúng nên được triển khai ở những nơi mà năng lực thực sự được sử dụng tối ưu – chẳng hạn như các vai trò quan trọng thiết yếu trong tổ chức.
Ngữ nghĩa
Một bông hồng dù có được gọi bằng cái tên khác sẽ vẫn có mùi ngọt ngào.
Nhưng chắc chắn là một bông hồng rõ ràng không phải là hoa cúc.
Theo cách tương tự, chúng tôi tin rằng rằng năng lực và khả năng, theo định nghĩa, là hai khái niệm khác nhau.
Còn bạn thì sao, bạn có đồng ý với chúng tôi không? ban nghĩ gì về 3 cụm từ này? Hãy chia sẻ với chúng tôi nhé.
Khi bạn đã hiểu về những lợi ích của đào tạo nội bộ trực tuyến thì việc bắt đầu xây dựng khoá đào tạo nội bộ trực tuyến không trở nên quá khó nữa, hãy cùng EliteLearning lên ý tưởng một kế hoạch xây dựng khoá đào tạo nội bộ trực tuyến cho công ty […]
Theo nghiên cứu được thực hiện bởi Technavio, thị trường đào tạo nội bộ trực tuyến đang có sự tăng trưởng ổn định và dự đoán đến năm 2022 sẽ đạt mức tăng trưởng kép hàng năm là 15%. 1. Đào tạo nội bộ là gì? Đào tạo nội bộ là quá trình các nhân […]
Theo dữ liệu từ Supplygem, mỗi đô la chi cho học tập điện tử khiến các công ty thu về 30 đô la năng suất và 93% công ty cho biết họ có kế hoạch áp dụng học trực tuyến trong tương lai gần. Vậy, bạn có biết cách nên lựa chọn nền tảng tối […]
Một trong những ưu điểm của đào tạo trực tuyến (elearning) là nó giảm đáng kể chi phí cho các công ty triển khai nó. Các doanh nghiệp hiện báo cáo rằng e-Learning là một trong hai phương pháp đào tạo hàng đầu mà họ sử dụng. Họ đã phát hiện ra rằng e-Learning tiết […]
Có rất nhiều yếu tố để xây dựng việc học thành công, chúng đóng góp vào thành tích học tập, đồng thời có liên quan đến việc cải thiện điểm số; sự tích cực và cả thành công trên đường đời. Hãy để Elite Learning bật mí một số phương pháp học tập tích cực khoa […]
Kinh điển Chúng tôi không ngần ngại gọi những cuốn sách này là kinh điển vì chúng đã được các nhà giáo dục giàu kinh nghiệm, nhà lãnh đạo công ty và những người tiên phong trong lĩnh vực dạy học trực tuyến trên thế giới đề cập đến nhiều nhất – những người hiểu […]
Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang thay đổi từng ngày từng giờ như hiện này, cụm từ “những kỹ năng của tương lai” là một biến số. Giống như rất nhiều thuật ngữ khác trong lĩnh vực công nghệ thông tin, số hóa giáo dục, định nghĩa của nó phụ thuộc vào […]
Đào tạo từ xa đã trở thành một công cụ, một chiến lược đáng giá ngàn đô để các công ty liên tục phát triển nhân tài . Kể từ khi đại dịch COVID 19 toàn cầu bắt đầu, công nghệ họp và gặp mặt trực tuyến đã giúp các mô hình kinh doanh cũng […]