Kinh điển

Chúng tôi không ngần ngại gọi những cuốn sách này là kinh điển vì chúng đã được các nhà giáo dục giàu kinh nghiệm, nhà lãnh đạo công ty và những người tiên phong trong lĩnh vực dạy học trực tuyến trên thế giới đề cập đến nhiều nhất – những người hiểu nhất về cả hai vấn đề lớn của thiết kế giảng dạy: lý thuyết và thực hành. Nếu bạn mới bắt đầu nghiên cứu cách thiết kế bài giảng chuyên nghiệp dành cho dạy trực tuyến hoặc mong muốn nâng cao kiến thức của mình thì những cuốn sách này chính là thứ bạn cần.

1. Design for How People Learn (Voices That Matter), bởi Julie Dirksen

Có lẽ ai trong chúng ta cũng đã từng có những trải nghiệm học tập “thừa” mà chúng ta nghĩ là không cần thiết lắm. Một cuốn sách nhàm chán, một bài báo dài bất tận, hoặc một khóa học với quá nhiều trò chơi cùng với quá ít thông tin cần hiểu. Julie Dirksen đã viết một cuốn sách giúp tạo ra các khóa học thu hút người học và giáo dục họ. Khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ có thể tìm thấy ý nghĩa ngàn vàng của việc cung cấp kiến thức và khơi gợi sự quan tâm. Bạn sẽ học cách khiến mọi người nhớ lâu môt thông tin bài giảng mới sau khi họ hoàn thành khóa học.

2. The Accidental Instructional Designer: Learning Design for the Digital Age, bởi Cammy Bean

(Tạm dịch: Nhà giáo dục học ngẫu hứng; Thiết kế bài giảng trong kỷ nguyên số)

Đây là một trong những cuốn sách hay nhất dành cho những người đã quyết định thay đổi nghề nghiệp và trở thành nhà giáo có chuyên môn sâu. Cuốn sách sẽ hướng dẫn bạn qua gần như mọi khía cạnh của quá trình thiết kế học tập trực tuyến và chia sẻ một số hiểu biết sâu sắc từ kinh nghiệm cá nhân của tác giả. Bạn sẽ học các phương pháp hay nhất, đọc các nghiên cứu nổi tiếng nhất và khám ra những lỗi sai phổ biến nhất cần tránh khi thiết kế chương trình học trực tuyến. Vào phần cuối cuốn sách, bạn sẽ biết được mọi thứ mình cần biết để chuyển đổi từ một nhà giáo dục ngẫu hứng thành một người giảng dạy có chủ đích.

3. Michael Allen – Guide to e-Learning: Building Interactive, Fun, and Effective Learning Programs for Any Company

Michael Allen’s Guide to e-Learning là cuốn sách cần phải đọc đối với mọi nhà giáo dục trong xu hướng giáo dục số 4.0 hiện nay. Cuốn sách này là tập hợp những hiểu biết vô giá từ một trong những người nổi tiếng nhất trong ngành giảng dạy trực tuyến thế giới. Tại đây, bạn sẽ tìm hiểu về ba trụ cột lớn của dạy và học trực tuyến do Allen giới thiệu, tầm quan trọng của việc áp dụng chúng vào các dự án dạy học online của bạn và kết quả bạn sẽ nhận được nếu áp dụng thành công. Tác giả Allen sẽ đưa bạn đi qua lịch sử hàng chục năm từ khi dạy học online mới chi là phong trào manh mún ở một vài quốc gia tiên tiến, chỉ cho bạn những lỗi lớn thường gặp, đưa ra một số lời khuyên hữu ích cho việc thiết kế bài giảng và đồng thời định hướng bạn theo phương hướng đã dẫn Allen và công ty giáo dục của ông đến thành công.

4. Leaving ADDIE for SAM: An Agile Model for Developing the Best Learning Experiences, bởi Michael Allen và Richard Sites

Lại thêm một cuốn sách của Michael Allen, tuy nhiên không giống như các cuốn sách trước, cuốn sách này dành cho các thiết kế giáo dục chuyên sâu. Tại đây, tác giả Allen và Sites giới thiệu về SAM (Successive Approximation Model). Mặc dù giới thiệu phần tiêu đề khá tạo bạo, nhưng bản thân Allen cam đoan với độc giả rằng SAM chỉ là một mô hình thay thế kế thừa từ ADDIE. Và nếu ADDIE phù hợp với bạn, “bằng mọi cách, hãy sử dụng nó!” Tuy nhiên, nếu bạn đang tìm kiếm một cách tiếp cận mới để làm cho công việc hiệu quả hơn, bạn có thể cân nhắc SAM. Trong trường hợp này, cuốn sách này sẽ giúp bạn tìm hiểu mọi chi tiết về quy trình làm việc trong SAM, các khái niệm có liên quan, v.v.  Và sau khi đọc xong cuốn sách, bạn sẽ phải đối mặt với câu hỏi chính: “Will you leave ADDIE for SAM?” (Tạm dịch: Bạn có dám từ bỏ ADDIE để thử SAM không?)

5. Map It: The hands-on guide to strategic training design – Tác giả: Cathy Moore

Cathy Moore’s Map được coi là một trong những cuốn sách dạy thiết kế khóa học hay nhất. Nó giải quyết một vấn đề lớn mà nhiều nhà hoạch định giáo dục phải đối mặt – đào tạo trực tuyến  mà không giúp được mọi người cải thiện kỹ năng thực tế của họ. Moore đưa ra giải pháp của riêng – lập bản đồ hành động, một cách tiếp cận cho phép bạn chuyển trọng tâm sang một điều thực sự quan trọng với người học. Sau khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ học được các kỹ năng mềm và cứng cần thiết để sử dụng phương pháp này. Bạn sẽ có thể phân biệt giữa những trường hợp cần đào tạo và những trường hợp cần điều gì đó khác hơn. Điều này sẽ làm cho nội dung các khóa học eLearning mà bạn thiết kế hấp dẫn và hiệu quả hơn.

6. E-Learning by Design, Tác giả William Horton.

William Horton không chỉ hướng dẫn bạn quy trình tạo nội dung Học trực tuyến mà còn cung cấp cho bạn một loạt các hoạt động học tập giúp tạo tương tác tốt có thể đưa vào khóa học. Nếu bạn mới bắt đầu dạy trực tuyến, đây có thể là một trong những cuốn sách tốt để khởi đầu. Ở cuốn sách này, mọi thứ bạn cần biết đều được giải thích và trình bày ngay từ ban đầu. Những giải thích rất đơn giản làm cho những vấn đề được đề cập dễ hiểu hơn. Sau khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ có một hiểu biết toàn diện và đầy đủ về mảng dạy học trực tuyến. Hơn cả những gì mà bạn có thể sáng tạo trong quá trình dạy học, đó chính là sức lan tỏa và tầm ảnh hưởng của những kiến thức đó đến học viên tham gia lớp học.

7. e-Learning and the Science of Instruction: Proven Guidelines for Consumers and Designers of Multimedia Learning, Tác giả: Ruth Clark and Richard Mayer

Tại sao chúng ta làm việc theo cách chúng ta đang làm hiện tại? Tại sao chúng ta lại quyết định thiết kế khóa học theo một cách nào đó? Đây là những câu hỏi chính mà cuốn sách này trả lời. Nhiều hướng dẫn thiết kế tạo khóa học thường đưa ra các khẳng định chắc chắn về những yếu tố làm cho việc dạy trực tuyến trở nên tốt và hiệu quả nhưng không cung cấp bằng chứng bổ trợ cho những luận điểm đó. Trong cuốn sách này, tất cả các kết luận đều được dựa trên nghiên cứu khoa học có dẫn chứng rõ ràng. Đây là điều thật sự cần thiết cho cả người mới bắt đầu dạy online và những người đã dạy trực tuyến chuyên nghiệp khi đọc đọc cuốn sách này. Thông qua cuốn sách này, các Thầy cô giáo sẽ nắm rõ được các cách thức và lý do tại sao Học trực tuyến có thể mang tới hiệu quả thật sự trong việc phát triển kiến thức và kỹ năng cho học sinh của mình.

8. The Essentials of Instructional Design: Connecting Fundamental Principles with Process and Practice, Tác giả Abbie H. Brown và Timothy D. Green

Khi bạn bắt đầu dạy online, bạn sẽ thắc mắc những câu hỏi như: bạn nên làm gì, bạn nên làm như thế nào, bạn làm nó để làm gì, những nguyên tắc cơ bản trong việc dạy học trực tuyến là gì, v.v. May mắn thay, Abbie H. Brown và Timothy D. Green đã viết một cuốn sách đáp ứng nhu cầu này. Thông tin trong cuốn sách này thực sự hữu ích. Nó đề cập tới tất cả các khía cạnh của thiết kế giảng dạy từ những khía cạnh rất cơ bản, như phân tích người học, đến những khía cạnh phức tạp hơn như đánh giá người học. Bên cạnh đó, không giống như nhiều sách hướng dẫn khác, ở cuối mỗi chương của bài học có phần bài tập thực hành, vô cùng hữu ích khi bạn đang mới bắt đầu tạo khóa học.

9. The Non-Designer’s Design Book: Design and Typographic Principles for the Visual Novice, tác giả Robin Williams

Có nhiều sách hướng dẫn cách soạn bài giảng trực tuyến thường có thể xem nhẹ tầm quan trọng của việc thiết kế, cách làm cho khóa học sao cho đẹp và trực quan. Đây là một kỹ năng mà thực sự các thầy cô nên học thêm vì khác với giảng bài trên lớp, những khóa học trực tuyến cần có “nhận diện thương hiệu” thật đẹp và bắt mắt vì đây là yếu tố quan trọng, quyết định việc học sinh có nhìn và tham gia vào các khóa học của bạn hay không. Cuốn sách của Robin Williams đề cập tới vấn đề này, cung cấp những giới thiệu và hướng dẫn tuyệt vời về mặt trực quan cho giáo viên. Một khi bạn nắm được các nguyên tắc trong thiết kế bài giảng sao cho đẹp và chuyên nghiệp, bạn sẽ thấy các khóa học của mình trở nên hiệu quả hơn, thu hút được sự tham gia nhiều hơn của học sinh.

10. Make It Stick: The Science of Successful Learning, Tác giả: Peter C. Brown, Henry L. Roediger III, Mark A. McDaniel.

Thường thì khi thiết kế bài giảng nói chung, chúng ta mong muốn cố gắng để quá trình giảng bài sẽ hiệu quả hơn. Và, theo quan niệm thông thường, điều này sẽ đạt được bằng cách làm làm cho mọi thứ càng trở nên đơn giản càng tốt. Các tác giả của Make It Stick khẳng định điều ngược lại: đôi khi chính “những khó khăn của sự phức tạp nhìn thấy được” có thể làm tăng hiệu quả của lớp học. Họ chứng minh quan điểm của mình bằng cách cung cấp kết quả của những khám phá trong tâm lý học nhận thức. Cuốn sách cung cấp một cách tiếp cận hoàn toàn khác về việc thiết kế bài giảng và các kỹ thuật cụ thể mà bạn có thể thử để tự quyết định xem liệu rằng phương pháp này, khi áp dụng cho lớp học trực tuyến của bạn có phù hợp hay không

11. The Gamification of Learning and Instruction: Game-based Methods and Strategies for Training and Education, Tác giả: Karl M. Kapp

Đây là một trong những cuốn sách nổi tiếng nhất về áp dụng gamification – “trò chơi hóa” trong eLearning. Tóm tắt những nghiên cứu thực tế và áp dụng lý thuyết trò chơi, Karl M. Kapp chia sẻ quan điểm của mình rằng trò chơi hóa có thể và nên được sử dụng ở nhiều góc độ hơn là chỉ đề cập tới phù hiệu, cấp độ, thăng hạng và điểm thưởng. Khi suy nghĩ lại một cách cơ bản việc thiết kế giảng dạy và học tập nên thực sự có mục đích gì, bạn có thể đánh giá lại vai trò và mục đích của trò chơi hóa trong quá trình Học trực tuyến, điều này có thể sẽ giúp bạn bật lên một số ý tưởng mới hay ho về cách làm thế nào cho khóa đào tạo trực tuyến của mình trở nên hấp dẫn và hiệu quả hơn.

Những cuốn sách khác

Nếu bạn đã đọc tất cả các tác phẩm kinh điển và muốn tìm hiểu điều gì đó ít phổ biến hơn nhưng cực kỳ hữu ích, hãy xem những cuốn sách sau đây:

12. The Mom Test: How to talk to customers and learn if your business is a good idea when everyone is lying to you, tác giả Rob Fitzpatrick

Việc hỏi ý kiến của mẹ bạn về cách làm thế nào để dạy học trực tuyến cho hay, có những khóa học thành công nghe có vẻ hơi sai sai đúng không? (Trừ khi mẹ của bạn là một chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục trực tuyến). Mẹ mình chắc chắn yêu mình hơn ai hết, Bạn sẽ luôn là tình yêu lớn, “sản phẩm” đáng tự hào nhất của bà. Hầu như tất cả những gì bạn làm sẽ đều tốt và hoàn hảo. Thực ra, sự đánh giá cảm tính này không chỉ đúng với người thân, bạn bè của bạn mà còn đúng với những người bạn làm việc cùng nữa. Trong cuốn sách này, bạn sẽ học cách bắt chuyện với mọi người, cách đặt những câu hỏi để thu về những ý kiến đóng góp quý giá thay vì những câu trả lời đúng/sai, có/không có. Mặc dù cuốn sách này chủ yếu nói về công việc khi phải giao tiếp với khách hàng, tuy nhiên các quy tắc đặt câu hỏi, các tips phỏng vấn hữu ích mà nó cung cấp hoàn toàn có thể được áp dụng để làm việc với nhiều vấn đề khác nhau mà bạn quan tâm, ví dụ như dạy học trực tuyến.

13. Start with Why: How Great Leaders Inspire Everyone to Take Action, bởi Simon Sinek

Tại sao tôi cần đào tạo trực tuyến? Tại sao tôi nên dành thời gian của mình cho các khóa học? Người học cần có câu trả lời cho những câu hỏi như vậy để có động lực tham gia khóa học. Cuốn sách này cung cấp các trường hợp thực tế về các công ty thành công đã cố gắng trả lời các câu hỏi “tại sao” và sau đó có những đổi mới mang lại lợi nhuận và sức ảnh hưởng lớn. Sinek tuyên bố trong cuốn sách rằng tất cả các nhà lãnh đạo vĩ đại đều giống nhau về cách thức và đưa ra một khuôn khổ để bạn có thể xây dựng bất cứ thứ gì bạn cần – chẳng hạn như một cộng đồng học tập hoặc một học viện online chẳng hạn. Sau khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ biết mình nên đặt ra mục đích và  các mục tiêu học tập giúp truyền cảm hứng cho người học và gắn kết họ hơn trong khóa học của mình.

14. The Art of Explanation: Making your Ideas, Products, and Services Easier to Understand, bởi tác giả Lee LeFever

Trong một vài trường hợp, các vấn đề bạn gặp phải khi thiết kế bài giảng không hề liên quan đến việc cơ bản như “tại sao” và “cái gì”. Đôi khi mọi thứ  bạn có đều hay và tuyệt vời sẵn rồi. Ý tưởng của bạn vô cùng sáng tạo và hữu dụng. Bạn biết rằng dự án sẽ cực kỳ hiệu quả NHƯNG… bạn không thể giải thích điều đó cho người khác. Cuốn sách của Lee LeFever sẽ giúp bạn điều này. Ngoài việc học cách giải thích những ý tưởng sáng tạo của mình, bạn cũng sẽ biết cách trình bày một số các tài liệu nặng về lý thuyết, những tài liệu “buồn ngủ, nhàm chán” một cách “hấp dẫn”. Khi đọc cuốn sách này, cả bạn và học sinh của bạn sẽ đều được lợi vì giáo viên giảng bài hay hơn, thu hút hơn và mức độ tham gia của sinh viên chắc chắn cũng sẽ tăng lên.

15. Style: Lessons in Clarity and Grace, bởi Joseph M. Williams and Joseph Bizup

Cuốn sách này lẽ ra phải nên được liệt kê vào hàng kinh điển, bởi vì tầm quan trọng của chủ đề này thực sự rất lớn. Ngôn ngữ và phong cách là điều đầu tiên mà nhà giáo dục và người học nên chú ý tới. Không giống như nhiều cuốn sách khác về viết bài, soạn bài, Messrs. Williams và Bizup’ đưa ra những giái thích về phong cách nói chung dựa trên nghiên cứu về tâm lý đọc và ngôn ngữ học. Cuốn sách cũng thường xuyên được cập nhật phù hợp với các tiêu chuẩn thay đổi theo thời gian của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết. Tất cả những điều này làm cho cuốn sách trở thành một cuốn sách nhất định phải đọc dành cho mọi người.

16. Resonate: Present Visual Stories that Transform Audiences, tác giả Nancy Duarte

Kể chuyện là một kỹ năng mà mọi giáo viên nhất định phải có. Cuốn sách của Nancy Duarte sẽ dạy bạn cách thiết lập một sườn bài tốt cho câu chuyện bạn muốn kể, tìm cảm hứng ở đâu, cách kể chuyện nên như thế nào và cách viết một câu chuyện hấp dẫn sẽ gây được tiếng vang với độc giả nên như thế nào. Mỗi lời khuyên và mẹo mà Duarte đưa ra đều kèm theo một ví dụ từ cuộc sống thực của những nhà hùng biện vĩ đại như Steve Jobs, Ronald Reagan và Martin Luther King từng sử dụng.

17. Creative Confidence: Unleashing the Creative Potential Within Us All, Tác giả: Tom and David Kelley.

Thiết kế bài giảng hay đòi hỏi sự sự sáng tạo lớn. Nhưng bạn nên làm gì khi thấy mình không được sáng tạo cho lắm? Tom và David Kelley cho rằng mọi người đều sáng tạo và rằng tiềm năng sáng tạo trong mỗi người chúng ta là vô hạn. Sau khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ biết một số nguyên tắc và bí kíp cho phép bạn khai thác tiềm năng sáng tạo của mình. Với cuốn sách, bạn sẽ có thể phát triển các phương pháp tiếp cận sáng tạo để giải quyết các vấn đề và tạo nội dung độc đáo cho bài giảng điện tử của mình.

Kết luận

Vậy là giờ đây bạn đã biết những cuốn sách dạy thiết kế bài giảng tốt nhất tên là gì, tác giả của chúng là ai. EliteLearning hy vọng bạn sẽ không ngừng tìm tòi những kiến thức mới, học hỏi từ những chuyên gia trong nước và trên thế giới để làm phong phú thêm cho bài giảng elearning của mình. EliteLearnig chúc bạn may mắn!